Φεστιβάλ Καννών: Λάνθιμος, Τεχνητή Νοημοσύνη και Τραμπ

Όπως κάθε άνοιξη, η βιομηχανία του κινηματογράφου γιορτάζει με ένα δωδεκαήμερο φεστιβάλ στην παραθαλάσσια πόλη της νότιας Γαλλίας. Αυτή τη φορά oι Κάννες στρώνουν το κόκκινο χαλί από τις 14 έως τις 25 Μαΐου. Καταφθάνουν αστέρες από πολλές χώρες, σκηνοθέτες, παραγωγοί, συγγραφείς και φυσικά το αγαπημένο θέμα των παπαράτσι: οι ηθοποιοί.

Η κινηματογραφική κωμωδία «Le deuxième acte» («The Second Act») του Κεντέν Ντουπιέ, ένα δύσκολο συναισθηματικό δράμα μεταξύ τεσσάρων νέων, είναι η ταινία έναρξης του φετινού Φεστιβάλ των Καννών. Γαλλικές και αμερικανικές παραγωγές κυριαρχούν στο φετινό κυρίως διαγωνιστικό τμήμα, μεταξύ των οποίων και η μνημειώδης ταινία «Megalopolis» του Φράνσις Φορντ Κόπολα. Το φουτουριστικό δράμα επιστημονικής φαντασίας με απόηχους της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας μιλάει για έναν αρχιτέκτονα που θέλει να μετατρέψει τη Νέα Υόρκη σε ουτοπία.

Μια ταινία για τον Ντόναλντ Τραμπ

Θα προβληθούν επίσης η τελευταία δουλειά του Γιώργου Λάνθιμου («Kinds of Kindness»), η οποία απεικονίζει τρεις πολύ διαφορετικούς ανθρώπους στις ΗΠΑ και η «Emilia Perez» του Ζακ Οντιάρ, μια μουσική κωμωδία για έναν Μεξικανό βαρόνο ναρκωτικών που θέλει να αφήσει πίσω του το παρελθόν του και να ξεκινήσει μια νέα ζωή ως γυναίκα. Αλλά και το «The Apprentice», μια ταινία για την καριέρα του Ντόναλντ Τραμπ στη Νέα Υόρκη τη δεκαετία του 1980, είναι επίσης πιθανό να προσελκύσει κάποια προσοχή. Ο υπερήρωας της Marvel Σεμπάστιαν Σταν υποδύεται τον μελλοντικό πρόεδρο των ΗΠΑ, ενώ η Μαρία Μπακάλοβα, η υποψήφια για Όσκαρ ανακάλυψη του «Borat», υποδύεται τη σύζυγό του Ιβάνα. Τη σκηνοθεσία της ταινίας υπογράφει ο Ιρανο-Δανός σκηνοθέτης Αλί Αμπάσι («Border»).

Ο Ουκρανός σκηνοθέτης Σεργκέι Λοζνίτσα παρουσιάζει στις Κάννες το νέο του ντοκιμαντέρ «Invasion» - δέκα χρόνια μετά το ντοκιμαντέρ του «Maidan», το οποίο έδειξε τις ουκρανικές διαδηλώσεις που οδήγησαν στην ανατροπή του τότε φιλορώσου προέδρου Βίκτορ Γιανουκόβιτς. Τώρα το «Invasion» αφορά τον ρωσικό επιθετικό πόλεμο εναντίον της Ουκρανίας. Θέλει να «δείξει πώς ο πόλεμος αλλάζει τη χώρα», λέει ο Λοζνίτσα.

Μόνο τέσσερις ταινίες από γυναίκες

Η ταινία «The Seed of the Sacred Fig» του Μοχάμεντ Ρασούλοφ, νικητή της Berlinale, θα προβληθεί επίσης στο Φεστιβάλ των Καννών. Ένα ιρανικό εφετείο μόλις καταδίκασε τον σκηνοθέτη και επικριτή του καθεστώτος σε οκτώ χρόνια φυλάκισης για «συνωμοσία κατά της εθνικής ασφάλειας». Σύμφωνα με τον δικηγόρο του η ποινή περιλαμβάνει επίσης μαστιγώσεις, πρόστιμο και δήμευση περιουσίας. Ο Ρασούλοφ τιμήθηκε με τη Χρυσή Άρκτο το 2020 για την ταινία του «Δεν υπάρχει κακό». Δεν μπόρεσε να παραλάβει το βραβείο επειδή δεν του επιτρεπόταν να φύγει από το Ιράν εκείνη την εποχή.

Αυτό που κινδυνεύει να χαθεί μέσα στον καταιγισμό των φλας στις Κάννες: μόνο τέσσερις από τις 22 ταινίες του διαγωνιστικού τμήματος σκηνοθετήθηκαν από γυναίκες. Ειδικότερα, η Γαλλίδα ηθοποιός Τζουντίθ Γκοντρές παρουσίασε την ταινία μικρού μήκους MeToo «Moi aussi», στην οποία αφηγείται την ιστορία των θυμάτων σεξουαλικής βίας. Το φετινό πρόγραμμα δεν περιλαμβάνει καμία γερμανική ταινία. Επίσης για πρώτη φορά υπάρχει διαγωνισμός για τα λεγόμενα «καθηλωτικά» έργα στις Κάννες. Αυτά χρησιμοποιούν τεχνολογίες όπως η εικονική ή η επαυξημένη πραγματικότητα, που και πάλι καθίστανται δυνατές με τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης (AI). Πέρυσι, η διαμάχη σχετικά με τις συνέπειες της χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης οδήγησε σε έντονες εργασιακές διαμάχες στην κινηματογραφική βιομηχανία των ΗΠΑ, η οποία είχε μπλοκαριστεί για μήνες.

Ενδεχόμενο απεργίας από εργαζόμενους στον κινηματογράφο

Στη φετινή διοργάνωση υπάρχει το ενδεχόμενο απεργίας από τους εργαζόμενους του κλάδου. Η ένωση «Sous les écrans la dèche» (Πίσω από τις οθόνες) απειλεί να διαταράξει σοβαρά τη λειτουργία του φεστιβάλ. Το συνδικάτο των χειριστών προβολέων, των σχεδιαστών προγραμμάτων, των πωλητών εισιτηρίων και του προσωπικού των σχέσεων με τους επισκέπτες διαμαρτύρεται για την αυξανόμενη επισφάλεια των επαγγελμάτων που σχετίζονται με τον κινηματογράφο. Καταγγέλλει επίσης τις τελευταίες μεταρρυθμίσεις στη γαλλική ασφάλιση ανεργίας.

Τιμητικός Χρυσός Φοίνικας στη Μέριλ Στριπ

Στην Αμερικανίδα ηθοποιό Μέριλ Στριπ θα απονεμηθεί ο Χρυσός Φοίνικας για το σύνολο του έργου της κατά την έναρξη της 77ης έκδοσης του φεστιβάλ. Με περισσότερες από 60 ταινίες έχει αφήσει το στίγμα της σε σχεδόν μισό αιώνα κινηματογραφικής ιστορίας. Ανάμεσα στις χαρακτηριστικές της ταινίες είναι το «Κράμερ εναντίον Κράμερ» («Kramer vs Kramer»), «Πέρα από την Αφρική» («Out of Africa») η το «Ο διάβολος φοράει Prada» («The Devil Wears Prada»). Η 74χρονη ηθοποιός έχει λάβει τρία Όσκαρ και 21 υποψηφιότητες.

Μαζί της θα τιμηθεί με έναν Φοίνικα Τιμής και ο δημιουργός του «Πολέμου των Άστρων» Τζορτζ Λούκας, ο οποίος επίσης θα γιορτάσει τα 80ά γενέθλιά του στις Κάννες. Άλλος ένας Χρυσός Φοίνικας πηγαίνει στο ιαπωνικό στούντιο κινουμένων σχεδίων Γκίμπλι. Πρόεδρος της φετινής κριτικής επιτροπής του φεστιβάλ είναι η σκηνοθέτης Γκρέτα Γκέργουιγκ («Barbie»). Ωστόσο, ο διευθυντής του φεστιβάλ Τιερί Φρεμό και η ομάδα του είχαν ήδη διοργανώσει μια επιτυχημένη διοργάνωση πέρυσι: Το δράμα σχέσεων «Ανατομία μιας Πτώσης» της Ζιστίν Τριέ, για παράδειγμα, αποδείχθηκε πειστική ταινία που κέρδισε, επίσης χάρη σε μια εξαιρετική Γερμανίδα πρωταγωνίστρια Σάντρα Χίλερ,η οποία αργότερα κέρδισε και Όσκαρ.

«Σε γενικές γραμμές, οι ταινίες από την επίσημη επιλογή του φεστιβάλ», όπως υπολόγισε πρόσφατα το περιοδικό «Spiegel», «μάζεψαν 26 υποψηφιότητες για Όσκαρ που αποτελούν ρεκόρ». Όσκαρ πήραν επίσης η ταινία του Τζόναθαν Γκλέιζερ για το Άουσβιτς «Ζώνη Ενδιαφέροντος» - με πρωταγωνίστρια επίσης τη Σάντρα Χίλερ - καθώς και τα «Πεσμένα Φύλλα» («Falling Leaves») του Άκι Καουρισμάκι και οι «Υπέροχες Μέρες» («Perfect Days») του Βιμ Βέντερς. Ο πήχης για τον Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες 2024 είναι ψηλά.

Επιμέλεια: Σοφία Κλεφτάκη